به احتمال خیلی زیاد تا زمانی که هارد شما به مشکل برنخورده باشد، هیچ وقت با کلمه بدسکتور روبر نشده‌اید. به همین دلیل است که این کلمه برای شما ناآشناست. کاربران عادی معمولا زمانی عبارت بدسکتور شدن هارد به گوش‌شان می‌خورد که هارد دیسک‌شان به مشکل خورده است و این کلمه را از زبان یک متخصص ریکاوری می‌شنوند. اگر شما هم جزو آن‌دسته افراد هستید می‌توانید پاسخ سوال‌تان را در همین مقاله بگیرید. در این مقاله به مشکل بدسکتور شدن هارد و روشهای رفع بدسکتور پرداخته‌ایم.
بدسکتور چیست و چه مشکلی برای اطلاعات هارد به وجود می‌آورد؟
قسمت ذخیره سازی هارد دیسک، از تعداد زیادی سکتور یا بخش تشکیل شده است. هر زمان یکی از سکتورها آسیب ببیند، یک بدسکتور bad sector ایجاد می‌شود. در صورت وجود بدسکتور، آن قسمت دیگر توانایی ذخیره‌سازی اطلاعات را نخواهد داشت و ممکن است این مشکل باعث از دست رفتن اطلاعات مهم روی هارد شود.
بدسکتور ممکن است به دلیل خرابی فیزیکی هارد دیسک hdd ایجاد شود. بدسکتور شدن هارد باعث کُند شدن و عملکرد نامطلوب آن می‌شود و زمانی که بدسکتورها بیش از حد زیاد می‌شوند، هارد متوقف می‌شود و توسط سیستم شناسایی نمی‌شود.
آیا هاردهای SSD هم به مشکل بدسکتور برمی‌خورند؟
بدسکتور هارد SSD به دلیل خرابی سلول‌های حافظه، خطاهای تشخیص سلول‌های خالی و پر و یا خرابی در کنترلر SSD به وجود می‌آید. روشهای مختلفی برای رفع بدسکتور هارد SSD وجود دارد. در بعضی از درایوهای حالت جامد SSD، بخشی از حافظه به عنوان حافظه اضافی (Over-Provisioning) اختصاص داده می‌شود که در صورت وجود بدسکتورها، درایو از این حافظه استفاده می‌کند تا بدسکتورهای خراب را جایگزین کند.
یکی از بهترین راه حل‌ها برای رفع مشکلات بدسکتور SSD، به‌روزرسانی فریمور (Firmware) درایو است. این به‌روزرسانی می‌تواند مشکلات احتمالی را رفع کرده، باعث بهبود کارایی هارد شود که افزایش طول عمر هارد را در پی دارد. برای به‌روزرسانی فریمور هارد SSD، به وب‌سایت سازنده درایو مراجعه کنید و آخرین نسخه فریمور را دانلود و نصب کنید. ولی اگر مشکل بدسکتور هارد SSD شما بسیار شدید است به‌روزرسانی فریمور نتیجه نمی‌دهد. در این حالت بهتر است هارد را تعویض کنید.
بیشتر بخوانید: نحوه ارتقا هارد لپ تاپ و کامپیوتر
روشهای رفع بدسکتور هارد
اگر مشکل دیتکت نشدن هارد را دارید و متخصص تشخیص دهد که هارد بدسکتور شده، روشهای مختلفی برای رفع بدسکتور هارد وجود دارد. روش‌هایی که در ادامه می‌گوییم هم برای رفع بدسکتور هارد اکسترنال کاربرد دارند و هم هارد اینترنال.
- استفاده از نرم‌افزارهای تعمیر بدسکتور: نرم‌افزارهایی مانند HDD Regenerator، HD Tune، SpinRite قابلیت تعمیر بدسکتورهای هارد دیسک را دارند. این نرم‌افزارها با اسکن کردن هارد دیسک و تعمیر بدسکتورهای آن، می‌توانند هارد دیسک را به حالت قبل برگردانند.
- فرمت کردن هارد دیسک: در برخی موارد، فرمت کردن هارد دیسک می‌تواند بدسکتورهای آن را رفع کند، البته با این کار تمامی داده‌های روی هارد دیسک از بین خواهند رفت. پس حتما قبل از انجام این کار، از تمامی داده‌های مهم روی هارد پشتیبان‌گیری کنید.
- تعویض هارد دیسک: در صورتی که هارددیسک شما دچار بدسکتور شده باشد و روشهای دیگر به موفقیت نرسند، بهترین راه حل تعویض هارد دیسک است.
بیشتر بخوانید: دلایل خرابی هارد لپ تاپ و روشهای تشخیص آن
1. نرم افزار بدسکتورگیری هارد
نرم‌افزارهای مختلفی برای بدسکتورگیری هارد وجود دارد. این نرم‌افزارها به شما اجازه می‌دهد که سکتورهای هاردتان را تست کنید و در صورت وجود بدسکتور، بدسکتورگیری کنید. چند نرم افزار بدسکتورگیری هارد را در ادامه معرفی کرده‌ایم.
- HDD Regenerator: این نرم‌افزار با استفاده از تکنولوژی Scan and Repair، بدسکتورهای هارد دیسک را تعمیر و بازیابی می‌کند. این نرم‌افزار برای هاردهای HDD وبدسکتور هارد SSD قابل استفاده است.
- HD Tune: این نرم‌افزار می‌تواند برای بررسی وضعیت سلامت هارد، تست سرعت انتقال داده‌ها، جستجوی بدسکتور و آنالیز عملکرد هارد دیسک استفاده شود.
- SpinRite: این نرم‌افزار برای تعمیر بدسکتورهای هارد دیسک و بازیابی داده‌های از دست رفته مناسب است. همچنین قابل استفاده برای بدسکتورگیری هاردهای HDD و SSD است.
- CrystalDiskInfo: این نرم‌افزار نیز برای مانیتورینگ و بررسی وضعیت سلامت هارد استفاده می‌شود.
- Victoria: نرم‌افزاری است که برای تست سلامت هارد دیسک‌ها استفاده می‌شود.
2. رفع بدسکتور هارد با CMD
می توانید از Command Prompt (CMD) برای رفع خرابی‌های هاردتان استفاده کنید. توجه به این نکته مهم است که تلاش برای رفع بدسکتورها با CMD ممکن است باعث از دست رفتن اطلاعات شود، بنابراین توصیه می‌شود قبل از استفاده از این روش، از اطلاعات مهم خود پشتیبان تهیه کنید. دقت کنید که بدسکتورگیری در ویندوز 10 نیز با استفاده از CMD انجام می‌شود. برای این کار، مراحل زیر را طی کنید:
- Command Prompt را باز کنید: کلید Windows + R را فشار دهید و CMD را در کادر گفتگوی Run تایپ کنید. Enter را فشار دهید تا Command Prompt باز شود.
- دستور زیر را در پنجره Command Prompt تایپ کنید:
chkdsk [حرف درایو]: /f /r /x
توجه: [حرف درایو] را با حرف درایوی که می‌خواهید بخش‌های خراب را بررسی و رفع کنید، جایگزین کنید. برای اجرای دستور Enter را فشار دهید.
- دستور chkdsk درایو را از نظر خطاها از جمله بدسکتورها اسکن می‌کند و سعی می‌کند آنها را برطرف کند. این فرآیند بسته به اندازه درایو و تعداد خطاهای یافت‌شده ممکن است کمی طول بکشد.
- پس از تکمیل فرآیند، در پیامی نشان می‌دهد که آیا خطایی پیدا و رفع شده یا خیر.
توجه: اگر بدسکتور به دلیل آسیب فیزیکی به درایو باشد، ممکن است این روش کار نکند و پیشنهاد ما این است که هاردتان را عوض کنید.
تعمیر هارد بدسکتور شده
تعمیر هارد بدسکتورشده نیاز به تجهیزات و ابزاری دارد که به دلیل بالا بودن قیمت، خریدشان به صرفه نیست. این کار نیاز به دانش و تجربه در بازیابی اطلاعات دارد. پس اگر هاردتان حاوی اطلاعات و فایل‌های مهمی است، اصلا سعی نکنید هاردتان را باز کنید. اقدام به تعمیر هارد توسط خودتان یا افراد غیرحرفه‌ای ممکن است باعث از دست رفتن تمام اطلاعات ذخیره‌شده شما شود.
روشهای پیشگیری از بد سکتور شدن هارد
با چند اقدام ساده می‌توانید از مشکل بدسکتوری هارد پیشگیری کنید. به قول معروف، پیشگیری بهتر از درمان است.
- با احتیاط از هارد دیسک استفاده کنید: هارد دیسک‌ها حساس هستند و به راحتی در اثر ضربه یا لرزش آسیب می‌بینند. لپ تاپ را در جای ثابتی قرار دهید و در هنگام استفاده از هارد اکسترنال آن را تکان ندهید.
- هارد دیسک را خنک نگه دارید: گرمای بیش از حد خطر خرابی سکتور را بالا می‌برد. از فن خنک‌کننده برای لپ تاپ و کامپیوتر خود استفاده کنید.
- مراقبت از هارد در برابر افت ناگهانی برق: قطع ناگهانی برق خطر خرابی سکتورها را افزایش می‌دهد. از یک باتری پشتیبان یا منبع تغذیه بدون وقفه (UPS) استفاده کنید.
- از منبع تغذیه مطمئن استفاده کنید: منبع تغذیه ناپایدار می‌تواند باعث خرابی سکتور در هارد دیسک شود. مطمئن شوید منبع تغذیه شما قابل اعتماد است و سعی کنید از محافظ برق استفاده کنید.
- انجام تعمیر و نگهداری منظم: اسکن منظم هارد دیسک برای یافتن و رفع خطاها، به جلوگیری از بدسکتور شدن هارد شما کمک می‌کند. می‌توانید از ابزارهای داخلی مانند CHKDSK در ویندوز یا Disk Utility در macOS برای اسکن هارد استفاده کنید.
- از هاردهای باکیفیت استفاده کنید: انتخاب یک برند و مدل معتبر هنگام خرید هارد دیسک جدید بسیار مهم است.
- استفاده بیش از حد و نادرست ممنوع: استفاده بیش از حد باعث خرابی سکتورها می‌شود. از خاموش کردن ناگهانی برنامه‌ها و سیستم عامل خود، خودداری کنید.
- استفاده از آنتی‌ویروس: ویروس‌ها و بدافزارها می‌توانند منجر به بدسکتور شدن هارد شوند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم یک آنتی‌ویروس معتبر روی سیستم خود نصب کنید.
با رعایت این نکات، می‌توانید به کمتر شدن خطای بدسکتور روی هاردتان کمک کنید. اما ممکن است با وجود مراقبت از هارد و نگهداری مناسب از آن، همچنان مشکل بدسکتور هارد را تجربه کنید. پس بهتر است به طور منظم از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید تا خطر از دست رفتن اطلاعات به دلیل خرابی سکتور یا سایر خرابی‌های هارد را به حداقل برسانید.
روش‌هایی که در مقاله گفته شد، صرفا برای هاردهایی پاسخ می‌دهد که ایرادهای مکانیکی و فیزیکی شدیدی نداشته باشند یا تعداد بدسکتور آنها از ۳۰ تا ۴۰ بیشتر نباشد. توصیه ما این است که حتما پیش از انجام هر کاری، با کارشناسان ما در امداد سیستم تماس بگیرید و مشکلی که برای هاردتان پیش آمده را مطرح کنید. مخصوصا اگر اطلاعات مهمی روی هاردتان دارید، به هیچ وجه خودتان وارد عمل نشوید. مرکز تخصصی بازیابی اطلاعات امداد سیستم با مجهز بودن به تمام ابزارهای ریکاوری پیشرفته دنیا، به سرعت برای تعمیر و ریکاوری هارد شما اقدام می‌کند.
سوالات متداول
قسمت ذخیره‌سازی هارد از تعداد زیادی سکتور یا بخش تشکیل شده است. هر زمان یکی از سکتورها آسیب ببیند، یک بدسکتور ایجاد می‌شود.
