طول عمر هاردهای hdd و ssd به شیوه‌ی استفاده و نگهداری از آن بستگی دارد. در صورتی که بدانید در هنگام استفاده از هارد اکسترنال و یا اینترنال چه نکاتی را باید رعایت کنید، طول عمر مفید هارد را به شدت افزایش خواهید داد. در این مقاله روش‌هایی برای افزایش طول عمر هارد و نکاتی برای جلوگیری از خرابی هارد را گفته‌ایم.
هارد دیسک چیست؟
هارد دیسک قطعه‌ی سخت افزاریست که بر اساس حجم، اطلاعات زیادی می‌توان روی آن ذخیره کرد. بر اثر کوچک‌ترین ناهماهنگی در ساختار حساس و آسیب پذیر هارد دیسک دچار اختلال می‌شود. حافظه‌ها عمر کوتاهی ندارند البته اگر خوب از آنها مراقبت کنیم. این تفکر که قطعات هارد دیسک نیاز به مراقبت خاصی ندارند و تا زمانی که کامپیوتر کار می‌کند هارد هم به خوبی به کار می‌کند، درست نیست. برای داشتن هاردی با طول عمر زیاد نیاز به مراقبت از آن است. اگر اطلاعات خود را بر روی هارد دیسک ذخیره می‌کنید و امنیت این اطلاعات برایتان مهم است باید به دنبال افزایش عمر هارد دیسک باشید.
چطور می‌توانیم باعث افزایش طول عمر هارد دیسک شویم؟
هاردهای اکسترنال قطعات متحرکی دارند که کوچک‌ترین مشکل در چرخش و حرکات قطعات هارد، منجر به خرابی آن می‌شود. به همین دلیل باید تا حد امکان در محل ثابتی قرار بگیرند. برای جلوگیری از خرابی و مشکلات فیزیکی هارد اکسترنال، نباید آن را زیاد به دستگاه‌های دیگر متصل و جدا کنید. برای جابجایی هارد باید احتیاط کرده و به آرامی این کار را انجام دهید تا منجر به خرابی هارد اکسترنال نشوید.
گرچه در صورت آسیب و ضربه به هارد دیسک، امکان بازیابی و ریکاوری اطلاعات وجود دارد اما منجر به صرف هزینه و زمان زیادی خواهد شد. پس بهتر است در شرایط مطلوب از نگهداری هارد دیسک خود مراقبت کرده تا اطلاعاتتان حفظ شود. با وجود دلایل مختلفی که برای خراب شدن هارد اکسترنال و اینترنال وجود دارد، نکاتی برای نگهداری هارد و افزایش طول عمر آنها نیز وجود دارد. البته طول عمر مفید یک هارد به متغیرهایی مانند برند سازنده، اندازه، نوع و محیطی که از آن استفاده می شود، نیز بستگی دارد.
10 نکته درباره نگهداری از هارد اکسترنال و اینترنال
1. جلوگیری از ضربه فیزیکی به هارد دیسک اینترنال و اکسترنال
اولین قدم برای افزایش عمر هارد دیسک و مراقبت از هارد اکسترنال جلوگیری از ضرب دیدگی هارد است. پس حتما هارد خود را در جای مطمئنی قرار دهید که به دور از آسیب فیزیکی باشد. یکی از دلایل خرابی هاردها، تکان خوردن یا وارد شدن ضربه‌ی شدید به آن است. به علت نزدیک بودن هد به پلاتر و همچنین سرعت بالای حرکت این قطعات، تکان خوردن شدید و یا حتی آرام هارد باعث آسیب به هارد HDD می‌شود. وقتی هارد دیسک روشن است، به شدت آسیب پذیر است. اما وقتی هارد خاموش می‌شود، هد در مکان امنی قرار می‌گیرد.
اگر هارد داخل جعبه مطمئنی باشد احتمال ضربه خوردن و آسیب دیدن آن کمتر می‌شود. پس با خرید هارد ضد آب و ضد ضربه، فکر نکنیم که هیچ مشکلی برای آن پیش نمی‌آید. این زمانی واقعیت دارد که هارد خاموش باشد. هارد روشن شامل این حربه‌های تبلیغاتی نمی‌شود. پس بهتر است با نگهداری در مکان ثابت عمر مفید هارد اکسترنال خود را بالا ببرید.
2. خنک نگه داشتن هارد
هارد دیسک‌ها در برابر افزایش دما حساس هستند و در گرمای زیاد دچار آسیب می‌شوند. برای خنک نگه داشتن هاردهای اینترنال و اکسترنال می‌توانید آنها را در یک اتاق خنک و دارای تهویه مناسب نگه دارید. لپ تاپ یا کامپیوتر را در فضای بسته یا بالای سطوح نرمی که جریان هوا را مسدود می‌کنند، قرار ندهید. برای لپ‌تاپ‌ها، می‌توانید از یک پد خنک‌کننده لپ‌تاپ استفاده کنید. با این کار به کاهش دمای هارد دیسک لپ تاپ و سایر قطعات کمک می‌کنید. برای افزایش جریان هوا و کاهش دما می‌توانید فن‌های اضافی را در کیس کامپیوتر نصب کنید.
3. پارتیشن بندی هارد
یکی دیگر از راهکارهای پیشگیری از خرابی هارد دیسک، پارتیشن بندی صحیح آن است. این تصور که بهتر است هارد دیسک به پارتیشن‌های زیادی تقسیم شود کاملا اشتباه است. هر چه تعداد پارتیشن‌ها کمتر باشد، برای هارد دیسک بهتر است. پس برای افزایش عمر هارد دیسک خود هنگام پارتیشن بندی این موضوع را در نظر داشته باشید.
4. حفاظت در برابر رطوبت
یکی از عواملی که باعث افزایش سلامت هارد دیسک می‌شود، حفاظت در برابر رطوبت است. حتی هاردهای ضد آبی که در بازار تبلیغ می‌شوند در برابر رطوبت و آب، صد در صد ایمن نیستند. پس توصیه می‌شود در هر شرایطی از هارد خود در برابر رطوبت حفاظت کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش راه‌های تست سلامت هارد
5. حذف فایل‌های بیهوده
هرچه حجم اطلاعات موجود در هارد دیسک بیشتر باشد دسترسی به این اطلاعات بیشتر طول می‌کشد و باعث درگیری هد با دیسک می‌شود. توصیه می‌شود اطلاعاتی که کمتر به آن نیاز دارید به جای ذخیره روی هارد، روی یک حافظه جانبی ( کارت حافظه یا فلش) ذخیره کنید. هر چه میزان فایل‌ها روی یک hard disk زیاد باشد، امکان بازیابی آن فایل‌ها به مراتب کمتر خواهد شد.
6. منبع تغذیه مناسب برای هارد دیسک
منبع تغذیه نامناسب و غیر استاندارد باعث آسیب دیدن هارد دیسک خواهد شد. قطعات کامپیوتر زمانی عملکرد صحیح خواهند داشت که برق یا منبع تغذیه آنها به صورت استاندارد و پایدار تامین شود. یکی از قطعات حساس به نوع منبع تغذیه، برد هارد دیسک است. دیگر قطعات هارد، همچون موتور و هد نیز از برق تغذیه می‌کنند. در صورتی که بصورت مناسب این کار انجام نشود در عملکرد آنها تاثیر گذاشته و صدمات جبران ناپذیری به هارد وارد خواهد کرد.
7. اسکن هارد دیسک توسط ویندوز
گاهی امکان دارد پس از انجام فرآیند بوت شدن سیستم با پیغامی جهت اسکن هارد از طرف ویندوز مواجه شوید. متاسفانه تعداد زیادی از کاربران چنین پیام‌های هشداری را نادیده گرفته و بر روی دکمه‌ی کنسل پروسه‌ی آنها کلیک می‌کنند. اما باید بدانید که ویندوز بیهوده چنین پیامی را ارسال نمی‌کند. احتمالا مشکلی در ساختار هارد سیستم دیده شده است. پس اجازه دهید ویندوز کار خود را انجام دهد و اختلال موجود را بیابد. این اختلال باعث کاهش عمر هارد دیسک می‌شود.
8. جلوگیری از روشن و خاموش کردن مداوم هارد اکسترنال
روشن یا خاموش کردن مداوم هارد اکسترنال موجب ساییدگی یا استهلاک اجزای درونی هارد می‌شود. این کار باعث کاهش عمر هارد دیسک می‌شود.
9. هارد دیسک خود را به هر کامپیوتری متصل نکنید
شما نمی‌دانید که یک کامپیوتر به چه ویروس‌هایی آلوده است و این ویروس‌ها تا چه حد خطرناک هستند. به همین دلیل به شما توصیه می‌شود جهت نگهداری هارد دیسک خود آن را به هر کامپیوتر یا دستگاهی متصل نکنید. قبل از اتصال به این دستگاه‌ها در مورد امنیت آنها مطمئن شوید.
10. سعی کنید از کیف مناسب برای هارددیسک استفاده کنید
بهتر است که از یک کیف مطمئن و مقاوم برای نگهداری هارد دیسک استفاده کنید. چه در زمان حرکت و نقل و انتقال و چه زمانی که از هارد دیسک خود استفاده نمی‌کنید و آن را در گوشه‌ای قرار می‌دهید. کیف هارد دیسک از این دستگاه در مقابل ضربه محافظت می‌کند. استفاده از کیف مانع ورود گرد و غبار به هارد دیسک می‌شود.
با رعایت موارد بالا، قطعا زمان بیشتری از هارد دیسک خود استفاده می‌کنید. در عین حال در صورت بروز هرگونه مشکلی برای هاردتان می‌توانید از متخصصان امداد سیستم کمک بگیرید.
نرم افزار تشخیص هارد دیسک
برای تشخیص عمر هارد دیسک، می‌توانید از نرم‌افزارهای مختلفی استفاده کنید که این کار را انجام می‌دهند. این نرم‌افزارها به شما اطلاعاتی در مورد وضعیت سلامت هارد و عمر باقی‌مانده آن به شما می‌دهند. برخی از این نرم‌افزارها عبارتند از:
- CrystalDiskInfo
- Hard Disk Sentinel
- HDDScan
- DiskCheckup
- Western Digital Data Lifeguard Diagnostics
همه این نرم‌افزارها رایگان هستند و می‌توانید آنها را از وب‌سایت سازنده‌ی آنها دانلود کنید. توصیه می‌شود قبل از استفاده از هر نرم‌افزاری، شرایط لازم برای استفاده از آن را به دقت مطالعه کنید و در صورت نیاز با کمک یک کارشناس مجرب مشورت کنید. همچنین، بهتر است بعد از دریافت نتیجه از چند نرم‌افزار مختلف، به‌طور متوسط عمر هارد دیسک خود را تخمین بزنید، زیرا نتیجه‌های متفاوتی ممکن است از هر نرم‌افزاری بدست آید.
طول عمر هارد دیسک را نمی‌توان با دقت تعیین کرد زیرا به عوامل مختلفی مانند کیفیت محصول، نحوه استفاده و نگهداری آن و شرایط محیطی مانند دما و رطوبت بستگی دارد. با این حال، میانگین طول عمر یک هارد دیسک در صورت استفاده معمولی بین 3 تا 5 سال تخمین زده می‌شود و بسته به شرایط محیطی و استفاده، ممکن است بیشتر یا کمتر از آن باشد. بنابراین، لازم است به طور مرتب از فایل های مهم نسخه پشتیبان تهیه کنید و در صورت وجود علائم آسیب یا علائم احتمالی خرابی، هارد دیسک را تعویض کنید.
