حافظه جامد SSD چیست؟
درایو حالت جامد یا SSD (Solid State Drive)، یک فضای ذخیره سازی دائم اطلاعات است. SSDها نوع نسبتا جدید و بسیار سریعی از حافظه هستند. این نوع حافظه نسبت به هارد دیسک‌ها دارای سرعت و امنیت انتقال داده‌ی بالاتری هستند. همه‌ی اجزای حافظه‌ی SSD ثابت و در سر جای خود قرار دارند و هیچ بخشی از آن در حال حرکت نیست. به همین دلیل به حافظه‌های SSD حالت جامد می‌گویند.
مزایای استفاده از حافظه‌های جامد قابل توجه بوده و از نظر قیمت با HDD متفاوت است. بدلیل گرانتر بودن این حافظه، لپ‌تاپ‌هایی که دارای حافظه‌ی SSD هستند طبیعتا از لپ‌تاپ‌های دارای HDD گرانتر هستند.
متاسفانه این نوع حافظه به ”هارد SSD” شناخته شده است. استفاده از کلمه “هارد” قبل از “اس اس دی” کاملا اشتباه است و باید به جای این کلمه از “حافظه اس اس دی ” یا “اس اس دی ” استفاده کرد.
ساختار حافظه SSD
ساختار حافظه SSD به این صورت است که هیچ بخش متحرک و یا حتی دیسک چرخان را شامل نمی‌شوند. در واقع همین مورد تفاوت اصلی آنها با سایر هاردهای ذخیره کننده‌ی اطلاعات به حساب میآید. این قطعه‌ها، اطلاعات را به سرعت بسیار زیاد می‌خوانند و بدون هیچ گونه استفاده‌ای از نیروهایی چون برق، آن اطلاعات را در خود ذخیره می‌کنند.
هاردهای HDD برای خواندن و نوشتن اطلاعات، اهرمی بر روی هد دارند. این اهرم با دور زدن و حرکت بر روی بخش‌های مختلف، اطلاعات را انتقال می‌دهند. در حالی که حافظه‌ی SSD برخلاف هارد دیسک‌ها، از چیپ‌ها استفاده می‌کند. نحوه درج اطلاعات بر روی آن دقیقا ماهیتی مانند Flash دارد که در مقیاس بزرگتری پیاده‌سازی شده است. داده‌ها بر روی تراشه‌های مغناطیسی با سرعتی به مراتب بالاتر از تکنولوژی هاردهای HDD ذخیره می‌شوند.
NAND Flash نوعی از حافظه فلش است که در ساختار SSD استفاده شده است. ماهیت ذخیره‌سازی اطلاعات SSD عینا مطابق این نوع حافظه است. عملکرد آن به گونه‌ای است که در صورت قطعی جریان برق اطلاعات از دست نمی‌روند. Chip های حافظه SSD را NAND می‌نامند و هر ۶۴ گیگابایت اس.اس.دی از ۸ چیپ نند تشکیل می‌شود.
مزیت حافظه‌ی SSD
مزایای استفاده از حافظه‌های جامد قابل توجه بوده و از نظر قیمت با HDD متفاوت است. حافظه‌ی جامد از لحاظ خرابی از هارد دیسک ضعیف‌تر بوده اما از لحاظ فیزیکی بسیار مقاوم ترند. در نتیجه در اثر سقوط از ارتفاع کاملا مقاوم بوده و نسبت به HDD دوام بیشتری دارند.در ادامه به چند مورد از مهمترین مزیت‌های حافظه‌ی ssd خواهیم پرداخت:
1. سرعت بالا: حافظه‌ی SSD به نسبت هاردهای HDD از سرعت بسیار زیادی برخوردارند. حتی سریعترین هارد دیسک نیز نمی‌تواند با عملکرد SSD های NAND flash رقابت کند.
2. مقاومت در برابر ضربات: در ساختار پیاده سازی شده این نوع از حافظه، دیسک چرخان و متحرک وجود ندارد. بنابراین مقاومتشان در برابر ضربات بسیار بالا بوده و صاحبان آنها دیگر نگران از بین رفتن اطلاعات مهم خود بر اثر اصابت نخواهند بود.
3. دیلی‌های بسیار کم و عملکرد کاملا بی صدا: SSDها در مقایسه با سایر ذخیره کننده‌های رایج از دیلی و صدای کمی برخوردار هستند.
4. مصرف کم انرژی: HDD هایی که قطعات مکانیکی را جابجا می‌کنند، به انرژی بیشتری نسبت به مقدار کم جریان الکتریکی منتقل شده از سلول‌های حافظه SSD نیاز دارند.
5. دوام: مقایسه دوام SSD و HDD پیچیده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. قطعات مکانیکی HDD و سطح درایو نسبت به SSD در معرض آسیب محیطی هستند. اگر چه در فناوری جدید، هارد دیسک‌ها ضد ضربه در برابر ضربه‌های فیزیکی هستند.
راهنمای خرید SSD
7 معیار برای خرید حافظه جامد
برای خرید حافظه‌ی جامد باید دقت داشته باشیم که، SSD بخریم که ناند آن سه بعدی و یا به اصطلاح 3D باشد. ناند 3D خیلی سریعتر می‌تواند عمل خواندن و نوشتن را انجام دهد و همچنین هزینه کمتری هم دارد. این حافظه باید گارانتی داشته و قابلیت بروز رسانی فریم ویر را نیز داشته باشد.
همانطور که گفته شد 3 جزء مهم تشکیل دهنده‌ی حافظه جامد کنترلر، ناند و فریم ویر هستند. پس باید بهترین کنترلر و فریم ویر را با سریعترین ناند یعنی ناند 3D، داشته باشد.
دلایل خرابی حافظه SSD
SSD ها به 8 دلیل ممکن است خراب شوند:
گرما
NVMe ها می‌توانند خیلی سریع گرم شوند. مخصوصا اگر عملکردهای سریع و قوی داشته باشند. حتی اگر عملکردهای آنها منظم هم باشند، مشکلات دمایی برای اِن وی ام ای ها بوجود میآید. مشروط بر اینکه خنک کننده‌ها دمای مناسب آنجا را تامین کنند که از خرابی SSDها جلوگیری کنند.
ضربه شکننده
وارد شدن ضربه به هر وسیله‌ای ممکن است باعث خراب شدن آن وسیله شود. برخورد یک شی سنگین با حافظه SSD یا افتادن آن از ارتفاع زیاد یا حتی فشار زیاد به آن، باعث خراب شدن آن حافظه می‌شود. به دلیل مقاومت ساختار فیزیکی حافظه‌های جامد نسبت به هارد دیسک، ضربه‌ی کوچکی که هارد دیسک را از کار می‌اندازد درحافظه اس اس دی تاثیری ندارد. اما ضربات شدید که باعث شکستگی یا تغییر شکل ظاهری آن شود، باعث خرابی می‌شود.
خرابی‌های رایج در اتصال حافظه
یکی دیگر از علل شناسایی نشدن SSD، اتصال آن به دستگاه‌های گوناگون اعم از گوشی هوشمند، گیرنده‌ی دیجیتال، ریسیور، تلویزیون و پخش خودرو به دلیل ولتاژ نامناسب است. خرابی برنامه نویسی حافظه، خرابی در زبان ترجمه اطلاعات و در آخر تغییر سیستم فایل یا عدم هاهنگی آن نیز از علل خرابی آن است.
مایعات رسانا
در حال حاضر اکثر دستگاه‌ها با ویژگی ضد آب تولید و در بازار وجود دارند. اما به این معنی نیست که دیگر به راحتی می‌توانید هارد یا SSD یا گوشی یا هرچیز ضدآب دیگری را درون آب بیاندازید. ضد آب بودن به این معنی است که اکثر قطعات آن دستگاه را در برابر نفوذ آب مقاوم کرده‌اند.
به دلیل وجود جریان الکتریکی موجود در SSD و ساختار الکتریکی آن در برابر آب، رطوبت، گرد و غبار، اتصال اجسام رسانا و مایعات رسانا حساس است. بلافاصله پس از احساس یکی از این موارد ذکر شده SSD علایم خرابی را نشان داده و خراب می‌شود.
خرابی فریمور
اکثر خرابی‌های SSD ، در مرکز قاب یا کیس SSD ها اتفاق می‌افتد که فریمورها قرار دارند. خرابی این بخش بسیار پیچیده‌تر از دیگر قطعات است .
وجود ویروس یا نصب بدافزار ها
نصب برنامه‌های مخرب یا به اصطلاح بدافزار، ممکن است به راحتی باعث خرابی حافظه جامد بشود. چون تمامی عملکردهای حافظه جامد با نرم افزار قابل تغییر است.
نصب متعدد برنامه ها
حذف و نصب متعدد یک برنامه باعث خرابی حافظه SSD می‌شود، حتی اگر آن برنامه ویروسی و مخرب نباشد.
نوسانات ولتاژ
یکی از مهمترین عوامل در خرابی حافظه‌های حالت جامد تامین منبع تغذیه‌ی نامناسب است.
شرکت‌های تولید کننده‌ی حافظه جامد SSD
ریکاوری حافظه جامد SSD
به هر دلیلی ممکن است اطلاعات حافظه SSD شما دچار مشکل شوند. برای بازیابی اطلاعات‌تان ممکن است از نرم افزارها و برنامه‌های ریکاوری استفاده کنید یا به مراکز غیر تخصصی مراجعه کنید. دقت داشته باشید که بروز هرگونه اشتباه عمدی و یا سهوی منجر به از دست رفتن کلیه اطلاعات موجود در حافظه شما شود. پس حتما ریکاوری اطلاعات حافظه SSD را به متخصص این کار بسپارید. مرکز ریکاوری حافظه امداد سیستم با داشتن تجهیزات به روز و پیشرفته و همچنین تیم متخصص خود در راستای بازیابی اطلاعات SSD، به شما کمک می‌کند.
سوالات متداول
درایو حالت جامد مانند هارد دیسک‌ها، یک نوع از حافظه ذخیره‌سازی اطلاعات است.
