فهرست مطالب:

بازیابی اطلاعات سرور Dell یکی از مهمترین چالشهایی است که هر سازمان یا کسبوکاری ممکن است با آن روبرو شود. تصور کنید یک روز صبح که به سرور دل خود متصل میشوید، ناگهان متوجه میشوید دادههای حیاتیتان ناپدید شدهاند. اتفاقی که میتواند کل فعالیت شرکت را متوقف کند و ضررهای مالی و زمانی زیادی به همراه داشته باشد. بازیابی اطلاعات سرور Dell به دلیل پیچیدگیهای خاص سختافزاری مثل PERC و iDRAC، نرمافزاری و پیکربندی RAID، فرایندی تخصصی و حساس است. در بسیاری از موارد تلاشهای غیرحرفهای یا نرمافزارهای عمومی نه تنها کمکی نمیکنند، بلکه ممکن است وضعیت را بدتر کنند و دادهها برای همیشه از بین بروند. بنابراین، شناخت دقیق روشها و شرایط بازیابی، نقش کلیدی در موفقیت این فرایند دارد و از نکات ضروری هر کسبوکار برای حفظ اطلاعات حیاتی به شمار میرود.
این مقاله به شما کمک میکند با روشهای اصولی، نکات مهم و شرایط احتمالی عدم موفقیت در بازیابی اطلاعات سرور Dell آشنا شوید.
چرا ریکاوری سرور Dell نیاز به رویکرد تخصصی دارد؟
سرورهای Dell به دلیل استفاده از کنترلرهای اختصاصی PERC (PowerEdge RAID Controller) و امکانات مدیریت از راه دور iDRAC، رویکردی متفاوت در نگهداری و ریکاوری دارند. هر اقدام نادرست میتواند پیکربندی آرایه را تغییر داده و بازیابی را غیرممکن کند. برای مثال، وارد کردن یک دیسک جدید یا سالم بهصورت نادرست ممکن است باعث از دست رفتن Metadata RAID شود. همچنین نسخههای مختلف کنترلر (H710، H730، H740، H750) و تنظیمات فریمور هر کدام رفتار متفاوتی دارند.
سطوح مختلف RAID که در سرور Dell رایجاند:
- RAID 0: افزایش سرعت با تجمیع دیسکها، ولی بدون هیچ افزونگی؛ خرابی یک دیسک برابر با از دست رفتن کل دادهها.
- RAID 1: افزونگی کامل با کپی آینهای (Mirroring)، ایمن در برابر خرابی یک دیسک، ولی نیازمند دو برابر فضای ذخیرهسازی.
- RAID 5: پرکاربرد اما حساس به خرابی همزمان دو دیسک.
- RAID 6: تحمل خرابی دو دیسک، ولی بازسازی زمانبر.
- RAID 10: ترکیب سرعت و افزونگی، اما نیازمند دیسک بیشتر.
بنابراین رویکرد تخصصی بهخصوص در ریکاوری RAID سرور Dell اجتنابناپذیر است.
چرا دادهها در سرور Dell از بین میروند؟
اطلاعات ممکن است به دلایل مختلفی از بین بروند. مهمترین علت خرابی سختافزاری است که شامل خرابی هارد دیسک به علت ضربه یا فرسودگی است. از علل دیگر میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- خرابی کنترلر RAID
- مشکلات فیزیکی قطعات سرور (از دلایل رایج)
- خرابیهای نرمافزاری
- اشتباهات انسانی مثل حذف تصادفی
- حملات بدافزاری و باجافزارها
- مشکلات پیکربندی RAID
شناسایی خطاها در سرور Dell با ابزارها و لاگها
اولین گام تشخیص دقیق منبع مشکل است. Dell ابزارهای متنوعی برای این کار فراهم کرده است:
- iDRAC: مانیتورینگ سلامت سختافزار از راه دور
- Dell OpenManage Server Administrator (OMSA): بررسی وضعیت دیسکها و لاگهای PERC
- Dell SupportAssist: تشخیص خودکار مشکلات و ثبت رخدادها.
- Lifecycle Controller logs: ثبت تغییرات سختافزاری و Firmware
- Syslog: تحلیل جزئیتر خطاها در سطح سیستمعامل
نکته: همیشه قبل از هر اقدامی Service Tag سرور را ثبت کنید تا از پشتیبانی Dell و فایلهای فریمور درست استفاده شود.
بازیابی اطلاعات از انواع مدلهای سرور Dell
مرکز تخصصی ریکاوری اطلاعات امداد سیستم یکی از معتبرترین مراکز بازیابی اطلاعات از سرورهای Dell است.
ما با سابقهای درخشان در زمینهی بازیابی موفق اطلاعات از تمام مدلهای سرور Dell، حتی در پیچیدهترین شرایط، فعالیت میکنیم. تیم کارشناسان ما دارای مهارت و تجربهی تخصصی در بازیابی دادهها از انواع سناریوهای از دست رفتن اطلاعات هستند، از جمله:
- خرابی یا از کار افتادن سرور (Failed Servers)
- کرش و بوتنشدن سرور (Crashed Servers)
- خرابی یا فساد دادهها (Corrupted Data)
- حملههای ویروسی (Virus Attacks)
- آسیبهای سختافزاری (Hardware Damage)
- خطاهای انسانی (Human Error)
اقدام فوری در بازیابی اطلاعات سرور Dell
هرگونه عملیات نوشتن روی دیسکها، ریسک از دست رفتن دادهها را بالا میبرد. بنابراین:
- سرور را از شبکه جدا کنید یا I/O را متوقف کنید.
- از دیسکها image کامل و فیزیکی تهیه کنید.
- عملیات بازیابی فقط روی کپیها انجام شود.
روشهای Imaging:
- کلونینگ سختافزاری (مانند DeepSpar یا Atola Insight): ایمنترین روش.
- کلونینگ نرمافزاری (مانند dd یا Clonezilla): برای شرایط سادهتر، اما پرریسک در محیط سازمانی.
چگونه میتوان اطلاعات سرور Dell را بازیابی کرد؟
بازیابی نرمافزاری
در مرحله اول، بازیابی نرمافزاری با نرمافزارهای تخصصی بازیابی اطلاعات میتواند در مواقعی که دادهها به صورت منطقی حذف شده یا سیستم فایل آسیب دیده باشد موثر باشد؛ اما توانایی بازیابی دادههای فیزیکی خراب را ندارند.
بازیابی سختافزاری
اگر هارد دیسک یا سختافزار سرور آسیب دیده باشد، بازیابی نرمافزاری کافی نیست. در این حالت، باید تعمیرات سختافزاری انجام شود؛ از روشهای کلینروم برای بازسازی و ترمیم قطعات استفاده میشود. بعضی اوقات باید قطعات معیوب تعویض شوند.
بازیابی RAID
با توجه به استفاده گسترده از RAID در سرورهای Dell، چگونگی بازیابی اطلاعات RAID بسیار مهم است. بازیابی RAID شامل بررسی و بازسازی پیکربندی آرایه است؛ سپس دادهها از دیسکهای سالم تفکیک و بازسازی میشوند. این فرآیند نیازمند تخصص و ابزار حرفهای است تا بتوان دادهها را به بهترین شکل بازگرداند.

راهکارهای عملی در بازیابی اطلاعات سرور Dell
در فرآیند بازیابی اطلاعات، نوع خرابی نقش موثری دارد. در ادامه، چند نمونه واقعی از مشکلات رایج در سرورهای Dell مانند خرابی دیسک در RAID، آسیب کنترلر PERC، حذف پارتیشن یا حمله باجافزاری را بررسی میکنیم و روشهای پیشنهادی برای بازیابی امن و مؤثر دادهها را ارائه میدهیم.
خرابی یک دیسک در RAID 5:
- شناسایی دیسک معیوب با OpenManage.
- دیسک معیوب را علامتگذاری کرده، ابتدا از دیسکهای باقیمانده image بگیرید.
- در صورت وجود hot-spare، rebuild را از طریق PERC آغاز کنید؛ اگر rebuild شکست خورد، از imageها استفاده کنید.
خرابی کنترلر PERC یا foreign configuration:
برخی موارد کنترلر جدید میتواند پیکربندی قدیمی را بهعنوان foreign ببیند. Dell Community توصیه میکند قبل از import هر تنظیمی لاگها را ذخیره کنید، در صورت تردید از حالت import با caution استفاده کنید. در صورت کنترلر معیوب، جایگزینی کنترلر و اتصال دیسکها به سابسیستم مشابه برای import امنتر است.
خرابی یا حذف پارتیشن / فرمت تصادفی
- روی imageها کار کنید.
- اگر دادهها در ماشین مجازی (VM) ذخیره شدهاند: ابتدا فایلهای VMDK یا VHDX را Extract کنید، سپس روی Workstation بازیابی کنید.
حمله باجافزاری یا حذف منطقی
- سرور آلوده را ایزوله کنید.
- اگر بکاپ سالم دارید (Immutable یا Air-gapped)، از آن استفاده کنید.
در صورت نبود بکاپ، از ابزارهای Forensic و Dell CyberSense برای تشخیص آلودگی و بازیابی استفاده کنید.
خرابی در RAID 6 یا RAID 10
- RAID 6: اگر دو دیسک خراب شدهاند، Imaging همه دیسکها ضروری است. بازسازی فقط با نرمافزارهای پیشرفته امکانپذیر است.
- RAID 10: در صورت خرابی یک دیسک از هر Mirror، دادهها قابل بازیابیاند؛ اما خرابی همزمان دو دیسک در یک Mirror ریسک بالایی دارد.
ریکاوری ماشین مجازی (Virtual Machine) و دیتابیس
بازیابی دیتابیس نیاز به ترتیب صحیح فایلهای لاگ و دیتاپیج دارد؛ پس دقت در RTO/RPO مهم است.
- ابتدا باید فایلهای VMDK که شامل هارد دیسکهای مجازی هستند، به صورت ایمن نگهداری و محافظت شوند تا از آسیب دیدن دادهها جلوگیری شود.
- با بهرهگیری از ابزارهای تخصصی VMware مانند vSphere و VMDK mount، امکان بازیابی دیتابیسهای مهم مانند SQL و MySQL در یک محیط امن و آزمایشی فراهم میشود.
آگاه باشید که بازیابی موفقیتآمیز دیتابیس مستلزم رعایت ترتیب صحیح فایلهای لاگ و صفحات دیتا (Data Pages) است تا اطلاعات به درستی بازسازی شود. بنابراین، اجرای دقیق استراتژیهای RTO (زمان بازگشت به سرویس) و RPO (حداکثر دادههای قابل از دست رفتن) از اهمیت زیادی برخوردار است. رعایت این نکات کلیدی در مدیریت بازیابی ماشینهای مجازی و دیتابیس به افزایش امنیت دادهها و پایداری زیرساختهای مجازی کمک میکند.

نکات کلیدی امنیتی DRP (Disaster Recovery Plan)
Dell توصیه میکند علاوه بر ریکاوری فوری، همیشه یک طرح جامع بازیابی داشته باشید.
- Dell Cyber Recovery از بکاپهای Air-gapped و Immutable استفاده میکند تا از دادهها در برابر حملات سایبری و تغییرات غیرمجاز محافظت کند.
- Dell PowerProtect مدیریت چرخه بکاپ و ریکاوری را خودکار و کارآمد میسازد.
- تست منظم RPO (حداکثر دادههای قابل از دست رفتن) و RTO (حداکثر زمان بازیابی) برای اطمینان از کارایی بکاپها لازم است.
- مستندسازی کامل و تمرین سناریوهای مختلف بازیابی بحرانی باعث آمادگی بهتر تیمها و افزایش موفقیت طرح میشود.
این موارد تضمین میکنند که در حوادث ناگهانی، دادهها به سرعت و بدون نقص بازیابی شوند و امنیت اطلاعات حفظ گردد. Dell راهکار Cyber Recovery را برای حفظ بکاپها بهصورت air-gapped و immutable پیشنهاد میکند. داشتن DRP مشخص با RPO و RTO معلوم، و تست منظم بازیابی، کمترین هزینه را در بلندمدت به همراه دارد.
بهترین روشها:
- بکاپ سهلایه (Onsite, Offsite, Cloud)
- بررسی دورهای سلامت دیسکها
- مانیتورینگ Firmware و سازگاری نسخهها
- ایزوله کردن سرور آلوده در حملات سایبری
جمعبندی و چکلیست فوری بازیابی اطلاعات سرور Dell
- سرور را از شبکه جدا کنید.
- از همه دیسکها image تهیه کنید (ترجیحاً سختافزاری).
- لاگهای PERC/iDRAC و Lifecycle Controller را ذخیره کنید.
- بر اساس سناریو اقدام کنید (تعویض دیسک، Import با Caution).
- سلامت کابلها و Backplane را بررسی کنید.
- تست Firmware Compatibility را انجام دهید.
- عملیات ریکاوری را روی کپیها انجام دهید، نه دیسک اصلی.
- پس از ریکاوری، تست کامل و مستندسازی مراحل را فراموش نکنید.
- DRP سازمان را پیادهسازی یا بهروزرسانی کنید.
چگونه بهترین مرکز بازیابی اطلاعات سرور Dell را انتخاب کنیم؟
برخی معیارهای کلیدی برای انتخاب مرکز مناسب عبارتند از: سابقه فعالیت موفق در بازیابی دادههای حساس، استفاده از تجهیزات بهروز و ارائه گارانتی برای بازیابی. همچنین پشتیبانی کامل و مشاوره تخصصی قبل و بعد از بازیابی میتواند تضمینکننده رضایت کاربران باشد.
چرا امدادسیستم بهترین گزینه برای بازیابی اطلاعات سرور Dell است؟
- تجربه موفق در بازیابی داده از انواع سرورهای Dell PowerEdge، PowerVault و EqualLogic
- استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژیهای روز دنیا
- تیم مهندسی متخصص در RAID Recovery و Data Reconstruction
- حفظ امنیت کامل اطلاعات محرمانهی مشتریان
اگر شما هم با مشکل خرابی هارد یا کنترلر در سرور Dell مواجه شدید، میتوانید برای بازیابی اطلاعات با ارزش خود با تیم متخصص ما در ارتباط باشید.
سوالات متداول
آیا همیشه میتوان اطلاعات سرور Dell را بازیابی کرد؟
بستگی به نوع خرابی و اینکه آیا تصویر (image) یا بکاپ موجود باشد؛ در موارد سختافزاری شانس بالا است اگر از دیسکها clone گرفته باشید.
آیا میتوان دیسک را در سرور دیگری گذاشت و import کرد؟
گاهی بله، اما باید مراقب foreign configuration و UUID های RAID باشید؛ بهتر است ابتدا image بگیرید.
PERC چیست و چرا مهم است؟
PERC کنترلر RAID در سرورهای Dell است؛ آسیب یا تغییر نادرست پیکربندی آن میتواند اطلاعات را در معرض خطر قرار دهد. (Dell)
اولین کاری که باید پس از مشاهده خطا انجام دهم چیست؟
سرور را از شبکه جدا کنید و از دیسکها image تهیه کنید؛ سپس لاگها را جمعآوری کنید.
چطور از بروز این وضعیت جلوگیری کنم؟
بکاپ منظم، ذخیره air-gapped، تست بازیابی و مانیتورینگ سختافزار (iDRAC/OpenManage).
آیا Dell ابزار رسمی برای Cyber Recovery دارد؟
بله؛ Dell راهکارهای Cyber Recovery و Vault های ایزوله را برای محافظت از بکاپها معرفی کرده است
بیشتر بخوانید: سرور چیست؟ بررسی انواع سرور و کاربرد آنها